Gwanwyn a Haf 2018

Mae misoedd wedi mynd heibio ers i mi sgwennu pwt ar gyfer y dyddiadur yma.
    Ym Mis Bach roedd hi’n  fwyn iawn a ches i benwythnos yng Ngogledd Cymru er mwyn  ymuno a Chymdeithas Edward Llwyd ar daith cerdded ger Cerrigydrudion. Taith diddorol o ddyffryn dros bryniau i gapel ble oedd carreg bedd  Owain Myfyr yn cael ei cadw. Cafodd y garreg bedd eu ‘achub’ o fynwent mewn eglwys yn ddwyrain Llundain a chafodd ei bomio yn ystod y blitz.

    Ym mis Mawrth cawson ni wythnosau o dywydd oer iawn yn Belper ar ôl ymweliad ‘bwystfil y dwyrain’  hynny yw  ffrynt oer o Siberia. Ar wahân i anghyfleustra'r eira a thymheredd isel roedd rhaid gohirio cinio dydd gŵyl Dewi Cymdeithas Nottingham, digwyddiad ble yr oeddwn i fod i siarad fel y gŵr gwadd. Mi wnes i sgwennu darlith fach, ac yr oeddwn i i gael ail gyfle i’w traddodi pan aeth Cymry Nottingham ati i aildrefnu’r cinio ym mis Ebrill ond ar yr ail ddyddiad mi es i yn swp sâl a methu mynd am yr ail-dro. Chwarae teg i Howell Price a Gwynne Davies a wnaeth darllen fy narlith yn uwch i’r Cymry oedd yn y cinio.

     Yn hwyr ym Mis Mawrth mi es i draw i Langollen ar gyfer cynhadledd Plaid Cymru,  gynhadledd gyntaf i mi. Mi wnes i aros mewn gwely a brecwast ble oedd pobl eraill o’r blaid yn aros a ches  i sgwrs  Cymraeg diddorol dros frecwast cyn mynd i wrando ar areithiau gwahanol y tu mewn i adeilad yr Eisteddfod Ryngwladol.

 Ar ôl tywydd oer mis Mawrth daeth haul ar y bryn, ac erbyn mis Mai roedd y tywydd yn ddigon dymunol. Aeth Marilyn a finnau draw i Sir Benfro am wythnos o wyliau mewn bwythyn o’r enw ‘Casa Mia’ ger Strumble Head. Roedd hi’n bosib gweld goleudy Strumble Head o’r bwythyn a chawson ni wythnos wych yn crwydro’r ardal. Ambell daith cerdded ar hyd traethau, ymweliad i eglwys gadeiriol Tŷ Dewi .

Bob bore a bob nos yr oedden ni’n gallu gweld y fferi Stena Line yn gadael porthladd Abergwaun ary ffordd draw i Iwerddon.  Gyda nos roedd hi’n dawel iawn a dim llygredd golau felly yr oedden ni’n gallu gweld y llwybr llaethog uwch ein pennau. Roedd hi’n braf hefyd gweld gwenoliaid y bondo, y wennol du a’r wennol.

Aethon ni i Solfa, i Aberteifi, Abergwaun, i Drefdraeth a’r Parrog. Ar un diwrnod arbennig aethon ni i mewn i’r wlad i weld y Tafarn Sinc ger Rosebush ac ymlaen i’r Preseli a chofeb Waldo. Wrth gerdded o amgylch y gofeb clywon ni’r Gog yn canu yn y pellter. Ar ddiwedd yr wythnos cawson ni daith car dymunol i fyny i Aberystwyth. Ces i’r  cyfle i ymweld â ffair llyfrau Cymraeg yn y Morlan a phrynais sawl cyfrol Cymraeg tra oedd Marilyn yn torheulo ar y traeth.

Ar un penwythnos ym mis Mehefin aethon ni am dro o amgylch Rhostir Stanton ger Bakewell ac unwaith eto clywon ni'r gog yn canu. A’r tro ma roedd hi’n agos iawn, mor agos yr oedden ni’n gallu recordio’r sŵn ar ffon ddeallus Marilyn.

    Wedyn ym mis Mehefin yr oeddwn i’n gweithio yn Bakewell fel arfer ond yna, ar ddechrau mis Gorffennaf daeth y daith flynyddol i Ddolgellau ar gyfer yr Ysgol Haf. Ches i dipyn o siom bod rhai o’n ffrindiau yn absennol (Lyn, Miri a Ray) ond  roedd ein grŵp bach ni o dan ofal Rhiain Bebb yn gyfeillgar a chawson ni sgyrsiau diddorol.  

Adref eto am sbel fach ac wedyn yn syth yn ôl i Gymru a Dolgellau (eto)  ar gyfer penwythnos y Sesiwn Fawr. Wnaethon ni (M a fi)  aros mewn gwely a brecwast (Tŷ Seren) yng nghanol y dref. Doedd dim rhaid defnyddio’r car am y penwythnos ac yr oedd hi’n bosib cerdded i bobman. Welon ni nifer fawr o berfformwyr gwych gan gynnwys grŵp dawns o Wlad y Basg, grŵp o Ogledd Cymru ‘Tacla’, Gwilym Rhys Bowen, the Welsh Whisperer, Bwncath a sawl un arall. Ces i sgwrs efo fy hen ffrind Dylan Hugh Owen ac wrth gwrs wnaethon ni weld Karen a Crispin. Roedd y bobl eraill yn y llety yn Gymry Cymraeg a chawson ni benwythnos gwych.

   Wedyn roedd rhaid aros 4 wythnos eto cyn mynd  i lawr i Gaerdydd. Roedd hi’n daith digon hawdd (3 awr a hanner) ar hyd yr A38, yr M6/M5 a’r M50. Roedden ni wedi bwcio’r llety blwyddyn yn ôl, sef Travel Lodge ger yr Atlantic Wharf, hynny yw  taith cerdded 5 muned o’r bae a’r maes. Cawson ni wythnos hollol gwych fel y canlyn:

Pnawn Sul

Mi aethon ni ar y pnawn Sul i’r Ty Gwerin i wrando ar Eve Goodman  roedd hi’n wych a mi brynais ei CD wedyn. Gyda’r nos welon ni gyngerdd gan Al Lewis a’i band yn Nhy Gwerin. Roedd hi’n llawn dop. Poeth iawn ond yn gyfan gwbl gwych, doedd dim golau wrth iddi nosi felly wnaeth pawb defnyddio eu ffonau symudol i roi golau i’r perfformwyr. 

Dydd Llun

Ar y dydd Llun mi es i weld y lle Celf ac wedyn i wrando ar ddarlith yn y Cynulliad, y cyntaf am dechnoleg ddigidol a’r Gymraeg. Wedyn  mi es i i’r babell llen i wrando ar ddarlleniad o gerddi gan ffoaduriaid ( Hen Wlad fy nhadau?)  yn cael ei darllen gan Ifor Ap Glyn. Sesiwn gwych. Wedyn i’r Tŷ Gwerin i wrando ar Gwenan Gibbard yn canu’r Delyn a chanu detholiad o ganeuon o archif Meredydd Evans. Cawson ni glywed  perfformiad gan gerddorfa Ukelele Caerdydd. Gwych. Tipyn o’r gystadleuaeth y Rhuban Glas Offerynnol. Mi welais i Malcolm yn Croeso Caerdydd (Maes D eleni). Hefyd welon Dewi ar stondin Cymru a’r Byd am sgwrs.

Hefyd aethon ni i’r eglwys Norwyaidd i wrando ar gyngerdd piano clasurol. Hyfryd. 

Gyda’r nos mi es i i’r ‘Swper Stomp’ ac yr oedd hynny yn ddoniol, hwyl ac yn gyfan gwbl wych. 

Es i i ddim i’r Coroni ond enillodd Catrin Dafydd y goron.

Dydd Mawrth
Ar y dydd Mawrth welon ni sawl cystadleuaeth yng Nghanolfan y Mileniwm, canu unawdydd i ferched a bechgyn, perfformiad gitâr glasurol, sgwrs yn y Llannerch Gudd rhwng Christine James a Catrin Dafydd, wedyn yng Nghanolfan y Mileniwm canu gwerin, canu cerdd dant  a llefaru. Gyda’r nos  aethon ni i weld Bob Delyn ar lwyfan y maes.
Dydd Mercher
Ar  ddydd Mercher aethon ni i Ganolfan y Mileniwm am ran fwyaf o’r dydd. Cawson ni sgwrs efo Maureen a’i ŵr, a hefyd Viv ac Enid. Mi welais Martin, Kathy a’i ffrind yn Croeso Cymru, hefyd Alun (brawd Llinos o Alfreton. Mi fydd o’n dod i Derby fel tiwtor ym Mis Hydref ar gyfer yr ysgol undydd.) Roedd Cystadluaethau yn cynnwys y corau ieuenctid ac oedden nhw’n wych.

Nos Fercher wnaethon ni gwrdd â ffrind yn Nhafarn y Waterguard, ac wedyn aeth a fo am  bryd o fwyd cyn mynd i’r Tŷ Gwerin i wrando ar  Lowri Evans,  a Siân James (Golwg Newydd ar y Noson Lawen).

Dydd Iau

Aethon ni ar y bws dwr o gei’r forforwyn i gerddi Bute, y Castell, y siopau cyn dod yn ôl i’r Bae am ail-hanner y prynhawn,  mi wnes i grwydro’r stondinau a gweld y dorf yn croesawi’r beiciwr Gareth Tomos a wnaeth ennill y ‘tour de France’. Yn y nos aethon ni i weld  cyngerdd gyda’r nos ‘Pendefig’. Roedd y cyngerdd yn anhygoel.

Dydd Gwener
Roedd rhaid i mi fynd i’r adeilad ‘Profiad Dr Who’ ble oedd  seremoni’r Orsedd yn cael ei chynnal ar gyfer fy urddo i’r Orsedd. Roedd rhaid i ni wisgo yn ein gwisg ac aros mewn stafell cyn y seremoni. Roedd tua 40 ohonon ni yn cael ein hurddo. Roedd Vaughan Rodric golygydd gwleidyddiaeth y BBC yn eistedd ar fy ochr, ond roedd nifer o bobl mawr BBC / S4C a bywyd cyhoeddus yn cael eu hurddo.

Wedyn mi es i a Marilyn  a’n chwaer am bryd o fwyd i ddathlu (pizza yn y Pizza Express). Yn y prynhawn mi es i nôl i’r orsedd i ymwisgo ar gyfer seremoni’r cadeirio. Roedden ni’n ymdeithio i Ganolfan y Mileniwm ac yr oedd torfeydd o bobl yn gwylio a thynnu lluniau a sawl criw teledu. Roedd hi’n brofiad a hanner eistedd fel rhan o’r orsedd ar y llwyfan yn gwylio Gruffudd Owain yn cael ei gadeirio. Yn y noswaith aeth M a fi yn ôl i’r pafiliwn i wylio  cystadleuaeth y corau cymysg i gyd ac yr oedden nhw’n  wych. 

Dydd Sadwrn
Ein diwrnod llawn olaf yn yr Eisteddfod.
Ac unwaith eto mi wnaethon ni dreulio rhan fwyaf o’r dydd yn y pafiliwn yn gwylio cystadlaethau gwahanol megis  dawns gwerin, y rhuban glas, y corau meibion (Pont ar Ddulais wnaeth ennill!). Gyda’r nos aethon ni i weld Bob Delyn yn perfformio yn y Tŷ Gwerin, llawn dop ac yn boeth.
Dyna oedd diwedd yr eisteddfod i ni. Y Bore wedyn aethon ni am frecwast i dafarn Wetherspoons ac am dro bach o amgylch y maes wrth i bobl dechrau clirio’r stondinau. Yno pacio’r car a’r daeth  3awr  hanner nol i Belper.

Nadolig 2017 a Blwyddyn Newydd 2018

Mi ges i amser braf dros Fis Rhagfyr, Nadolig, Dydd Calan a dechrau'r flwyddyn newydd.
Ym mis Rhagfyr mi es i a Marilyn draw i Nottingham ar ddydd Mercher 13deg ar gyfer parti Nadolig Cymdeithas

Nottingham. Cawson ni noson hwyliog efo digonedd o berfformio gan Gôr Gwawr, Gwynne Davies a Viv Harris, Stephan Green a nifer eraill o'r gymdeithas, Cafodd Marilyn a fi amser da yn canu'r gitâr a'r Melodeon.
Yn anffodus cafodd y gwasanaeth carolau ei ohirio oherwydd tywydd drwg a doedd hi ddim yn bosib i ni fynd i'r ail ddyddiad.

Mi es i am dro ar ucheldir Alderwasley yn yr eira yng nghanol Mis Rhagfyr, ac yr oedd hi'n brydferth ond mor oer â'r Arctig!
Cyn Nadolig roedd Marilyn a finnau yn sâl efo anwyd ond wrth lwc yr oedden ni wedi gwella erbyn Nadolig.
Aethon ni draw i swydd Caer i dreulio Nadolig efo'r teulu cyn dod yn ôl am wythnos gyfan o ymlacio o flaen y tan, gwylio ffilmiau a darllen.
Mi es i am dro arall ar o Nadolig o amgylch Rhostir Stanton ger Bakewell, unwaith eto roedd eira ar y tir, ac yr oedd hi'n hynod oer.
Ar ddiwrnod olaf y flwyddyn aethon ni am dro efo ffrindiau o Gylch Dysgwyr Cymraeg Derby ar hyd yr High Peak Trail ac wedyn cawson ni bryd o fwyd blasus a diodydd yn Nhafarn Y Cwch, Cromford.
Ddoe, penwythnos cyntaf 2018 cawson ni gweithdy Cymraeg prysur efo 20 o bobl yn bresennol. Dyna beth yw blwyddyn newydd dda!

Shuttingsloe ar ddydd Sul 5-11-17

Mi gawson ni, sef Marilyn fy ngwraig annwyl a finnau, diwrnod pleserus yn cerdded yn ardal Wildboarclough ac i fyny i gopa Shuttingsloe ar ddydd Sul 5-11-17.
Roedd hi'n ddiwrnod clir ond oer. Roedd hi'n bosib gweld yn bell, a ches i gipolwg o 'Cefn Mawr' tu draw i Wrecsam ar y gorwel trwy’r niwl. Doedd hi ddim yn bosib gweld Moel Famau na'r Wrekin a Long Mynd yn anffodus, ond yr oedd Peckforton a Beston i'w weld yng nghanol Swydd Caer. Roedd dysgl telesgop radio Jodrall Bank yn syllu yn syth i fyny at y nef.

Roedd hi'n wlyb iawn dan draed ac yr oedd y ddringfa i fyny i Shuttingsloe yn serth a gwaith caled i'r hen goesau. Roedd gwynt cryf ac oer o'r gogledd pan gyrhaeddon ni'r copa. Cawson ni cinio sydyn yn cysgodi rhag y gwynt ar ochr deheuol y bryn cyn cerdded ymlaen i lawr at y crib lledan sy'n arwain i'r gogledd ar draws hen blanced drwchus o fawn, ac i lawer i'r dyffryn tawel a hyfryd sy'n arwain yn ôl i'r maes parcio.
Gwelon ni 'Cwyd y Ser' ar y glaswellt, oedd yn syndod oherwydd o'n i'n meddwl dim ond yr y gwanwyn a haf mae hynny yn digwydd, ond efallai fi sy'n anghywir.
Beth bynnag roedd hi'n daith gerdded fendigedig.

Ysgol Undydd Cymraeg Derby 2017

Ysgol Undydd Cymraeg Derby a Chylch Dysgwyr Cymraeg Derby

Cafodd Ysgol Undydd Cymraeg Derby  ei chynnal ar Sdawrn 28 o Hydref gan Gylch Dysgwyr Cymraeg Derby (CDCD). Mae'r digwyddiad yn tynnu pobl o nifer fawr o drefi ar draws canolbarth Lloegr a thu hwnt! Eleni daeth 38 o bobl at ei gilydd o Derby, Nottingham, Sheffield, Congleton, Clay Cross, Belper, Lichfield, Stafford a Birmingham.

Mae 3 dosbarth, sef dechreuwyr, canolradd a profiadol ar gyfer dysgwyr rhugl a Chymry Cymraeg alltud.  Mae presenoldeb stondin Awen Meirion wedi ychwanegu at naws Cymraeg a Chymreig y diwrnod. 

Diolch yn fawr iawn i'r tiwtoriad (Elin, Eileen, Howell a Meirion) a hefyd i griw y gegin (Marilyn a Shirley) am ddarparu bwyd blasus a the a choffi tryw'r dydd! Diolch hefyd i Gwyn o Awen Meirion am ddo draw o'r Bala!

Mae CDCD yn cynnal gweithdy Cymraeg misol trwy'r flwyddyn, fel arfer rhwng 15 a 20 o bobl yn dod i'r gweithdy. Ar wahân i hynny mae nosweithiau Sgwrs a pheint  yn Nhafarn Yr Hop, Belper unwaith y mis, ac ambell daith Gerdded Cymraeg yn ardal y Copaon.

Mae gan CDCD gwefan (www.derbywelshlearnerscircle.blogspot.com) efo manylion rhaglen y grŵp. Mae croeso  cynnes i ymwelwyr.

Mae'r grwp CDCD hefyd yn cyhoeddi 'Papur Bro' o'r enw 'Llais y Derwent' pob tri mis. Mae'na wefan ar gyfer Llais y Derwent' ble mae hi'n bosib darllen ôl gopïau o 'Lais y Derwent' yn rhad ac am ddim fel ffeiliau pdf. Mae  dolen i safle Llais y Derwent  ar wefan CDCD. Mae 'Llais' fel arfer yn 12 o dudalennau ac yn gynnwys erthyglau gan ddysgwyr a Chymry alltud ar bob math o bwnc. Ar dudalen cefn 'Llais' mae rhestr o fanylion cyswllt ar gyfer grwpia a dosbarthiadau yn Lloegr. Erbyn hyn mae dros 30 grwpiau ar draws Lloegr

Mae hanes CDCD yn mynd yn ôl i ddosbarth Cymraeg Cymdeithas Addysg y Gweithwyr a dechreuodd  yng Ngholeg Cymunedol Derby ( Tŷ Sant Heledd) yn 1998. Doedd y gwersi dim yn mynd ymlaen dros dymor yr haf, felly wnaeth y grŵp dechrau cwrdd heb diwtor er mwyn ymarfer ac wrth fynd ymlaen aeth y grŵp yn annibynnol pan ddaeth y gwersi efo Cymdeithas Addysg y Gweithwyr i ben.

Mae dysgwyr Derby yn magu cysylltiadau efo dysgwyr yng Nghymru ac ar draws Lloegr trwy ddefnyddio Facebook. Mae CDCDwedi dechrau grwp Facebook o'r enw Menter Iaith Lloegr a bellach mae dros fil o aelodau, ac mae digwyddiad o rannau gwahanol o Loegr yn cael eu hysbysebu ar y grwp.

Digwyddiadau'r Hydref.

Dw i wedi cael sawl profiad pleserus dros wythnosau mis Medi a Mis Hydref. Cafodd Marilyn a finnau  penwythnos gwych draw yn Aberystwyth yn aros yn Westy bach Yr Hafod. Diolch i John Evans am y croeso. Ymwelon ni a nifer o dai bwytai a siopau, a finnau yn prynu nifer o lyfrau o'r siopau llyfrau ail-law megis Oxfam a Siop Llyfrau Ystwyth. Roedd Marchnad y Ffermwyr ymlaen ar y bore Sadwrn a phrynais i sawl eitem blasus. Ar y ffordd i Aberystwyth wnaethon ni aros yn nhŷ fy mam yn Tarporley ac wedyn ar y dydd Gwener aethon ni dros  y ffin i Gymru.  Aethon ni trwy'r Bala a chawson ni dipyn o syndod wrth weld  cyfaill o East Dereham (John Maynard Archer) wrth ochr y maes parcio. Wedyn cawson ni banad yn fflat wyliau Andrew Brown o Lundain. Ar y ffordd adref o Aberystwyth yr  oedd lliwiau hydrefol hyfryd ar dail y coed yn enwedig wrth i ni yrru trwy Gorris.

Dyn ni hefyd wedi ail gipio yn mynd i sesiynau Cerddoriaeth Gwerin, ac ar nos Fawrth wythnos ddiwethaf yr oedden ni'n cael hwyl yn canu ein hoffer cerddorol (Melodeon, Gitâr, a Chwibanau) yng nghwmni criw dawnus o gyd cerddorion yn Nhafarn yr Old Oak yn Horsley Woodhouse. Mae'r sesiwn yn cael ei chynnal  yno ar y nos Fawrth olaf yn fisol.
Yr ydyn ni wedi cael y cyfle i gynnig croeso i 'Stev' Gymro sy'n lletya yn ein hardal dros dro pan mae o'n gweithio. Felly ces i ymwelydd i ginio nos Iau pythefnos yn ôl a sgwrs hwyliog, ac eto ar nos Iau'r wythnos yma, ond y tro 'ma wnaeth Martin Coleman ymuno a ni. Yr oedden ni wedi bwriadu cwrdd yn Yr Husrt Arms, ond wnaeth stev sylwi bod y lle ar gau, felly newidion ni'r trefniant i gwrdd yn nhafarn arall (Pen y frenhines, Belper) yr oedden ni wedi bod yn siarad gyda'n gilydd am ddau awyr pan ddaeth dyn oedd wedi bod  yn eistedd ar ochr draw i'r stafell draw ac yn dweud 'Mae'n braf clywed yr iaith yn cael ei siarad yma'! Dyna beth oedd dipyn o 'serendipity'.

Dros y misoedd diweddaf ddyn ni wedi bod yn gwneud  y gwaith hysbyseb a gwaith paratoi ar gyfer ein digwyddiad mawr blynyddol, sef Ysgol, Undydd Cymraeg Derby. Cawson ni ddim ein siomi. Daeth 46 o bobl ynghyd gan gynnwys y tiwtoriaid, gwirfoddolwyr a'r holl ddysgwyr. Daeth pobl o Langollen, Wrecsam, Birmingham, Congleton, Middlewich, Utoxeter, Huddersfield, Sheffield, Nottingham, Clay Cross, Lichfield, Belper a Derby. Diolch yn arbennig i Gwyn a daeth a stondin llyfra ar ran siop Awen Meirion  o'r Bala a hefyd i Mailyn a Shirley am eu gwaith holl  bwysig yn y gegin. Mae hi'n dipyn o gamp bwydo 46 o bobl! 

Dyn ni'n diolchgar tu hwnt i Gymdeithas Cymry Nottingham am eu cefnogaeth. DIolch i Viv Harris, Enid Davies a Howell Price am arwain  sesiynau yn y grwp profiadol.

Mae'r rhaglen gweithdy misol Cylch Dysgwyr Cymraeg Derby wedi'i drefnu tan Fis Mehefin 2017 a'r gwersi Cymraeg wythnosol wedi ailddechrau o dan ofal trefnydd Glen Mulliner a'r tiwtor gweithgar Elin Heron. Mae'r   'pethe'  yn fyw ac yn iach yn Swydd Derby.

Ufferendwm Ewrop

Dw i heb sgwennu'r blog yma ers tipyn. Mae'r bywyd  wedi mynd ymlaen fel arfer, gwaith, pethe Cymraeg, wythnos wych o wyliau ym Mhenllyn ym Mis Mehefin, a rŵan dw i ar fin mynd draw i Ddolgellau am  wythnos  mewn Ysgol Haf. Ar wahân i wella rhywfaint ar fy Nghymraeg mae'n cynnig y cyfle  i drafod y sefyllfa wleidyddol bresennol efo fy ffrindiau. Yn fy marn i mae canlyniad y refferendwm am yr Undeb Ewropeaidd wedi esgor ar  amser argyfyngus i'r rhai fel fi sy'n credu mewn cydweithrediad rhyngwladol, heddwch, goddefgarwch a chyfeillgarwch i bobl mewn difri angen sy'n edrych i ni am gymorth a lloches.
Roedd yr ymgyrch adael wedi gwenwyno gan hilgwn fel Britain First a mudiadau gwarthus fel UKIP. Dw i'n alaru bod cymaint o'n cydwladwyr wedi cael eu dylanwadu gan y wasg adain de megis Y Sun, Mail, Express et al.
Os bydd canlyniadau economaidd  drwg mi fydd nifer fawr o'r bobl a wnaeth pleidleisio i adael yr EU yn difaru  nes ymlaen. Efallai bydd yr Alban yn  ennill eu hannibyniaeth, beth fydd fawd Cymru? Cael eu llyncu yn derfynol gan Loegr ac yn dod 'Gorllewin Lloegr'? Pwy a ŵyr?

Rhostir Stanton

Dyn ni ddim wedi cael gaeaf go iawn eleni, prin oedd y dyddiau yn Swydd Derby ble oedd eira yn disgyn, ond mae ambell ddiwrnod oer wedi bod fel heddiw.
Heddiw aeth fy annwyl wraig a fi am dro o amgylch rhostir Stanton yng nghwmni ein cyfaill Martin.
Mae Martin wedi dod yn rhugl yn yr iaith Gymraeg ar ôl dim ond 4 blynedd o ddysgu. Eleni mi fydd hi'n 5 mlynedd ers iddo fo
dechrau dysgu'r hen iaith. Mae hi bron iawn 19 mlynedd ers i mi ddechrau ar y daith yn ôl  yn 1998.

Gan fod fy ngwraig hefyd yn medru cryn dipyn o'r hen iaith roedd y rhan mwyaf o'm sgwrs ar y daith y bore'ma yn y Gymraeg.
Wnaethon ddechrau'r daith o'r llefydd parcio wrth ochr yr heol ar ochr gogleddol y rhostir.
Mae'r llwybr yn dringo yn ara' deg i fyny heibio hen chwarel ac maen uchel o'r enw 'Cork stone', wedyn yng nghanol y rhostir mae'na
golofn triongl, a'r ucheldir yn sefyll tua 1500 o droedfeddi uwchben lefel y môr. O'r safle hwnnw mae hi'n bosib edrych i'r gogledd ble mae Bakewell yn gorwedd yng nghanol dyffryn Wye neu i'r de i weld Darley Dale a Matlock yn nyffryn Derwent.
Ym mhellach i'r gogledd orllewin mae hi'n bosib gweld Axe Edge ac i'r gogledd ddwyrain  mae hi'n bosib gweld yr 'Edges' ger Hathersage a Stanage. Mewn gaeaf caled mae hi'n bosib gweld eira ar ben Kinder Scout ond dim ond grug sy ar ben y copaon heddiw.
Ar ôl  gadael y golofn triongl wnaethon ni gerdded trwy goedwig bedwen, roedd ambell un wedi marw ac yr oedd ffwng yn tyfu arnynt. Wedyn aethon ni i'r cylch meini cyn-hanesyddol.
Mae diddordeb y paganaidd fodern i'w weld yno efo nifer o gynigion i'r duwiau yn hongion oddi wrth ganghennau'r coed yno.

Mae enw  Saesneg am y cylch sef y 'Nine Ladies' sy'n adlewyrchu hen goel bod  naw o fenywod  wedi cael eu troi i garreg am gosb ar ôl  cael eu dal yn dawnsio ar y Sul. Cosb braf yn eithafol dwedwn i.
Ar ôl  gadael y cylch cerddon ni trwy'r goedwig tuag at dwr Iarll Llwyd (Earl Greys Tower), sy'n sefyll ar ochr dwyreiniol y rhostir. Cafodd y twr ei adeiladu, mae'n debyg, i ddathlu'r ail ddeddf diwygio’r bleidlais a wnaeth pasio yn 1832 efo cefnogaeth yr ail Iarll Llwyd.
Wedyn mae'r daith yn arwain yn ôl  trwy’r goedwig tuag at y mynediad ar ochr gogleddol y rhostir. Doedd dim lawer o arwyddion bod y gwanwyn yn dod. Roedd y gwynt yn oer ac yn tarddu o'r dwyrain. Doedd dim arwydd o flaguro ar y llus. Roedd tipyn bach o gynffon oen yn dechrau agor ond mae gafael y gaeaf dal i'w gweld. Gaeaf a gallu bod yn ormod i rai creadur wrth weld  sgerbwd defaid ar y tir. 
Mae pawb yn aros yn eiddgar am y gwanwyn.  Ar ôl gorffen ein taith gerdded, aethon ni i gaffi siop llyfrau Scarthin yn Cromford am ginio blasus a sgwrs ddiddorol. Gwobr dda i gerddwyr blinedig a newynog.