Friday 22 March 2013

Gwanwyn gaeafol

Mae hi’n hen ystrydeb bod pobl ym Mhrydain yn hoff iawn o siarad am y tywydd. Mewn gwirionedd does dim syndod am hynny, mae’r tywydd yn yr ynysoedd yma mor gyfnewidiadol. Y llynedd roedd mis Mawrth yn anarferol o gynnes ac eleni mae hi wedi bob yn anarferol o oer.

Y bore ‘ma pan wnes i ddeffro roedd haenen drwchus o eira ar draws y tir ac roedd hi dal i fwrw eira am dipyn o amser. Beth bynnag roedd hi’n ddigon drwg i achosi sefydliadau lleol i ganslo cyfarfodydd di-rif. Felly mi wnes i hefyd aros adref ond diolch i dechnoleg gwybodaeth gyfoes yr o’n i’n gallu gweithio o’m cartref. Mi ges i ddiwrnod digon clyd ond och a gwae does dim math moethusrwydd ar gael i’r bywyd gwyllt ac adar yn yr ardd.

Yn gynnar y bore’ma wnaeth fy annwyl Marilyn llenwi blychau bwyd yr adar yn yr ardd cefn ond erbyn heno mae'r blychau'n hanner wag eto. Mae’r adar wedi bod yn brysur trwy’r dydd yn bwydo a does dim syndod achos maen nhw’n wynebu noson oer, wlyb ac yn angheuol i rai ohonynt. Nid ydw i'r unig un sy’n aros yn eiddgar am y gwanwyn.

Friday 1 March 2013

Hir oes i'r chwyldro


Y bore'ma pan o'n i'n ymweld a Derby wnes i weld dau beth sy wedi tanlinellir holl anghyfiawnder cymdeithasol sy wedi dod yn sgil polisïau llywodraethau’r 35 mlynedd ddiweddaraf.

Yn gyntaf wnes i weld cyn tenant i mi, o'r cyfnod pan o'n i'n gweithio fel Swyddog Tai yn rhoi cymorth i bobl a oedd wedi cael cymorth gan y gwasanaethau cymdeithasol lleol. Roedd y gŵr bonheddig yma yn dioddef o amwysterau dysgu a ddim wedi ymdopi efo bywyd yn dda iawn nac yn gallu cynnal swydd. Ers i mi ei weld y tro diweddaf, 6 mlynedd yn ôl, mae o bellach wedi colli ei braich de o ganlyniad i gancr. Rŵan mae o'n byw mewn fflat efo cymorth warden preswyl, ond mae'r cyngor lleol ar fin diddymu’r cymorth hyn. Ar ben hynny mae'r gŵr o dan bwysau gan y DWP i fynd yn ôl i'r gwaith. Dyma siampl berffaith o'r gwaith diafoledig sy'n cael ei wneud ar hyn o bryd. Codi bwganod am bobl yn cam-drin y gyfundrefn lles ac yn gorfod pobl i drio gweithio sy wir ddim yn gallu gweithio. Yn wir ddyn ni'n ôl i'r gwerthoedd Fictorianaidd oedd y bondigrybwyll Mrs Thatcher yn arddel sef rhagfarnu a cham-drin pobl dlawd, pobl anabl a phobl di-rym pan mae'r cathod tewion yn y ddinas yn Llundain yn bocedi taliadau bonus o filiynau o bunnoedd.

Wedyn wrth i mi gerdded nôl i'm car ar ôl cael fy negeseuon o'r dref mi wnes i weld car efo rhifau plât Cymru arno wedi'i barcio o flaen tŷ digon cyffredin. Wn i ddim os oedd y perchennog yn dod o Gymru neu yn Gymro neu Gymraes Cymraeg ond roedd 'na siawns go dda ei fod o / ei bod hi. Tebyg mae'r car yn berchen i un o filoedd o Gymry sy wedi gorfod gadael Cymru er mwyn cael swyddi. Does dim digon o fuddsoddi mewn ardaloedd tlawd Prydain. Mae'r cymunedau yn edwino a’r iaith yn gadael y fro Cymraeg efo'r bobl ifanc.Dyma agwedd arall o'r anghyfiawnder cymdeithasol sy ar droed ar hyn o bryd. Er gwaethaf holl rethreg am y Gymdeithas Fawr, mae'r rhan fwyaf o'r cyfoeth Brydain yn cael ei ganoli yn Llundain a'r de-ddwyrain o Loegr. Wfft i weddill y wlad, wfft i'r hen ardaloedd diwydiannol boed yng Ngogledd a chanolbarth Lloegr, yr Alban neu Gymru. Dw i'n diogon hen i gofio'r Llwyodraeth Thatcher wrthi yn dinistrio (yn ddi-angen!) yr holl byllau glo a'r diwydiannau trwm. Y cyfiawnhad ar y pryd oedd gwasgu chwyddiant allan o'r system economaidd,  roedd hyn yn bropaganda ac yn gelwydd noeth. Y gwir reswm oedd dial ar y NUM a hefyd i ddinistrio grym economaidd pob rhan arall o'r DU er mwyn rhoi'r holl rym economaidd yn nwylo'r crachach, y ddinas a'r Blaid Tori. Pan ddaeth Tony Blair i rym, roedd y dasg wedi'i wneud ac roedd gormod o ofyn ar y Blaid Llafur i wrth wneud y newidiadau hyn. Roedd cyflogaeth yn dod yn ôl, ond dim ond trwy dyfu maint gwasanaethau a'r biwrocrataidd. Felly nôl at Lywodraeth Tori diafoledig arall efo Cameron ac unwaith eto pobl gyffredin yn cael eu targedu efo polisïau'r toriadau.

Mae Bancwyr wedi achosi'r crisis economaidd ond pobl gyffredin a phobl ar fudd daliadau yn talu'r gost. Mae Cameron yn dweud does dim arian ar ôl. Celwydd noeth eto. Mae digon i hel y fyddin allan i Afghanistan, mae digon i wario 25 billion ar Drident. Beth ddylai'r llywodraeth wneud yn tynnu mas o Drident, tynnu mas o ryfeloedd drud dramor a defnyddio’r pres i gynnal a chadw'r gwasanaethau lles a'r budd daliadau i bobl anabl.

Mi fydd yr hen ddynes Thatcher yn gadael y byd yma cyn bo hir. Piti garw ni fydd ei syniadau hunllefus yn mynd gyda hi.