Digwyddiadau'r Hydref.

Dw i wedi cael sawl profiad pleserus dros wythnosau mis Medi a Mis Hydref. Cafodd Marilyn a finnau  penwythnos gwych draw yn Aberystwyth yn aros yn Westy bach Yr Hafod. Diolch i John Evans am y croeso. Ymwelon ni a nifer o dai bwytai a siopau, a finnau yn prynu nifer o lyfrau o'r siopau llyfrau ail-law megis Oxfam a Siop Llyfrau Ystwyth. Roedd Marchnad y Ffermwyr ymlaen ar y bore Sadwrn a phrynais i sawl eitem blasus. Ar y ffordd i Aberystwyth wnaethon ni aros yn nhŷ fy mam yn Tarporley ac wedyn ar y dydd Gwener aethon ni dros  y ffin i Gymru.  Aethon ni trwy'r Bala a chawson ni dipyn o syndod wrth weld  cyfaill o East Dereham (John Maynard Archer) wrth ochr y maes parcio. Wedyn cawson ni banad yn fflat wyliau Andrew Brown o Lundain. Ar y ffordd adref o Aberystwyth yr  oedd lliwiau hydrefol hyfryd ar dail y coed yn enwedig wrth i ni yrru trwy Gorris.

Dyn ni hefyd wedi ail gipio yn mynd i sesiynau Cerddoriaeth Gwerin, ac ar nos Fawrth wythnos ddiwethaf yr oedden ni'n cael hwyl yn canu ein hoffer cerddorol (Melodeon, Gitâr, a Chwibanau) yng nghwmni criw dawnus o gyd cerddorion yn Nhafarn yr Old Oak yn Horsley Woodhouse. Mae'r sesiwn yn cael ei chynnal  yno ar y nos Fawrth olaf yn fisol.
Yr ydyn ni wedi cael y cyfle i gynnig croeso i 'Stev' Gymro sy'n lletya yn ein hardal dros dro pan mae o'n gweithio. Felly ces i ymwelydd i ginio nos Iau pythefnos yn ôl a sgwrs hwyliog, ac eto ar nos Iau'r wythnos yma, ond y tro 'ma wnaeth Martin Coleman ymuno a ni. Yr oedden ni wedi bwriadu cwrdd yn Yr Husrt Arms, ond wnaeth stev sylwi bod y lle ar gau, felly newidion ni'r trefniant i gwrdd yn nhafarn arall (Pen y frenhines, Belper) yr oedden ni wedi bod yn siarad gyda'n gilydd am ddau awyr pan ddaeth dyn oedd wedi bod  yn eistedd ar ochr draw i'r stafell draw ac yn dweud 'Mae'n braf clywed yr iaith yn cael ei siarad yma'! Dyna beth oedd dipyn o 'serendipity'.

Dros y misoedd diweddaf ddyn ni wedi bod yn gwneud  y gwaith hysbyseb a gwaith paratoi ar gyfer ein digwyddiad mawr blynyddol, sef Ysgol, Undydd Cymraeg Derby. Cawson ni ddim ein siomi. Daeth 46 o bobl ynghyd gan gynnwys y tiwtoriaid, gwirfoddolwyr a'r holl ddysgwyr. Daeth pobl o Langollen, Wrecsam, Birmingham, Congleton, Middlewich, Utoxeter, Huddersfield, Sheffield, Nottingham, Clay Cross, Lichfield, Belper a Derby. Diolch yn arbennig i Gwyn a daeth a stondin llyfra ar ran siop Awen Meirion  o'r Bala a hefyd i Mailyn a Shirley am eu gwaith holl  bwysig yn y gegin. Mae hi'n dipyn o gamp bwydo 46 o bobl! 

Dyn ni'n diolchgar tu hwnt i Gymdeithas Cymry Nottingham am eu cefnogaeth. DIolch i Viv Harris, Enid Davies a Howell Price am arwain  sesiynau yn y grwp profiadol.

Mae'r rhaglen gweithdy misol Cylch Dysgwyr Cymraeg Derby wedi'i drefnu tan Fis Mehefin 2017 a'r gwersi Cymraeg wythnosol wedi ailddechrau o dan ofal trefnydd Glen Mulliner a'r tiwtor gweithgar Elin Heron. Mae'r   'pethe'  yn fyw ac yn iach yn Swydd Derby.

Ufferendwm Ewrop

Dw i heb sgwennu'r blog yma ers tipyn. Mae'r bywyd  wedi mynd ymlaen fel arfer, gwaith, pethe Cymraeg, wythnos wych o wyliau ym Mhenllyn ym Mis Mehefin, a rŵan dw i ar fin mynd draw i Ddolgellau am  wythnos  mewn Ysgol Haf. Ar wahân i wella rhywfaint ar fy Nghymraeg mae'n cynnig y cyfle  i drafod y sefyllfa wleidyddol bresennol efo fy ffrindiau. Yn fy marn i mae canlyniad y refferendwm am yr Undeb Ewropeaidd wedi esgor ar  amser argyfyngus i'r rhai fel fi sy'n credu mewn cydweithrediad rhyngwladol, heddwch, goddefgarwch a chyfeillgarwch i bobl mewn difri angen sy'n edrych i ni am gymorth a lloches.
Roedd yr ymgyrch adael wedi gwenwyno gan hilgwn fel Britain First a mudiadau gwarthus fel UKIP. Dw i'n alaru bod cymaint o'n cydwladwyr wedi cael eu dylanwadu gan y wasg adain de megis Y Sun, Mail, Express et al.
Os bydd canlyniadau economaidd  drwg mi fydd nifer fawr o'r bobl a wnaeth pleidleisio i adael yr EU yn difaru  nes ymlaen. Efallai bydd yr Alban yn  ennill eu hannibyniaeth, beth fydd fawd Cymru? Cael eu llyncu yn derfynol gan Loegr ac yn dod 'Gorllewin Lloegr'? Pwy a ŵyr?

Rhostir Stanton

Dyn ni ddim wedi cael gaeaf go iawn eleni, prin oedd y dyddiau yn Swydd Derby ble oedd eira yn disgyn, ond mae ambell ddiwrnod oer wedi bod fel heddiw.
Heddiw aeth fy annwyl wraig a fi am dro o amgylch rhostir Stanton yng nghwmni ein cyfaill Martin.
Mae Martin wedi dod yn rhugl yn yr iaith Gymraeg ar ôl dim ond 4 blynedd o ddysgu. Eleni mi fydd hi'n 5 mlynedd ers iddo fo
dechrau dysgu'r hen iaith. Mae hi bron iawn 19 mlynedd ers i mi ddechrau ar y daith yn ôl  yn 1998.

Gan fod fy ngwraig hefyd yn medru cryn dipyn o'r hen iaith roedd y rhan mwyaf o'm sgwrs ar y daith y bore'ma yn y Gymraeg.
Wnaethon ddechrau'r daith o'r llefydd parcio wrth ochr yr heol ar ochr gogleddol y rhostir.
Mae'r llwybr yn dringo yn ara' deg i fyny heibio hen chwarel ac maen uchel o'r enw 'Cork stone', wedyn yng nghanol y rhostir mae'na
golofn triongl, a'r ucheldir yn sefyll tua 1500 o droedfeddi uwchben lefel y môr. O'r safle hwnnw mae hi'n bosib edrych i'r gogledd ble mae Bakewell yn gorwedd yng nghanol dyffryn Wye neu i'r de i weld Darley Dale a Matlock yn nyffryn Derwent.
Ym mhellach i'r gogledd orllewin mae hi'n bosib gweld Axe Edge ac i'r gogledd ddwyrain  mae hi'n bosib gweld yr 'Edges' ger Hathersage a Stanage. Mewn gaeaf caled mae hi'n bosib gweld eira ar ben Kinder Scout ond dim ond grug sy ar ben y copaon heddiw.
Ar ôl  gadael y golofn triongl wnaethon ni gerdded trwy goedwig bedwen, roedd ambell un wedi marw ac yr oedd ffwng yn tyfu arnynt. Wedyn aethon ni i'r cylch meini cyn-hanesyddol.
Mae diddordeb y paganaidd fodern i'w weld yno efo nifer o gynigion i'r duwiau yn hongion oddi wrth ganghennau'r coed yno.

Mae enw  Saesneg am y cylch sef y 'Nine Ladies' sy'n adlewyrchu hen goel bod  naw o fenywod  wedi cael eu troi i garreg am gosb ar ôl  cael eu dal yn dawnsio ar y Sul. Cosb braf yn eithafol dwedwn i.
Ar ôl  gadael y cylch cerddon ni trwy'r goedwig tuag at dwr Iarll Llwyd (Earl Greys Tower), sy'n sefyll ar ochr dwyreiniol y rhostir. Cafodd y twr ei adeiladu, mae'n debyg, i ddathlu'r ail ddeddf diwygio’r bleidlais a wnaeth pasio yn 1832 efo cefnogaeth yr ail Iarll Llwyd.
Wedyn mae'r daith yn arwain yn ôl  trwy’r goedwig tuag at y mynediad ar ochr gogleddol y rhostir. Doedd dim lawer o arwyddion bod y gwanwyn yn dod. Roedd y gwynt yn oer ac yn tarddu o'r dwyrain. Doedd dim arwydd o flaguro ar y llus. Roedd tipyn bach o gynffon oen yn dechrau agor ond mae gafael y gaeaf dal i'w gweld. Gaeaf a gallu bod yn ormod i rai creadur wrth weld  sgerbwd defaid ar y tir. 
Mae pawb yn aros yn eiddgar am y gwanwyn.  Ar ôl gorffen ein taith gerdded, aethon ni i gaffi siop llyfrau Scarthin yn Cromford am ginio blasus a sgwrs ddiddorol. Gwobr dda i gerddwyr blinedig a newynog.